Leki drukowane w 3D? To nie science fiction
Druk 3D w medycynie znajduje coraz szersze zastosowanie. Technologia druku 3D pozwala odpowiedzieć na potrzeby większej ilości pacjentów, zwiększając przy tym dostępność rozwiązań takich jak protezy, rehabilitacja a nawet przeszczepy. To jednak nie wszystko. Naukowcy dostrzegli potencjał druku 3D do produkcji tabletek. Kilka leków wytworzonych metodą druku 3D zostało już oficjalnie przyjętych do użytku. Londyński producent farmaceutyków, FabRx, ma jednak bardziej ambitne plany niż wprowadzenie drukarek 3D do fabryk - firma chce umożliwić drukowanie leków w szpitalach, aptekach, a nawet domach pacjentów.
- Leki drukowane w 3D już w użyciu
- Z fabryki do miejsca leczenia
- Testy w szpitalach już za 5 lat
- Przeszkody na drodze postępu - nie tylko po stronie prawnej
Leki drukowane w 3D już w użyciu
Choć technologia druku 3D w produkcji tabletek nadal jest we wczesnym stadium, w ostatnich latach pojawiły się pierwsze sukcesy.
W 2021 roku, drukowany w 3D ek na reumatoidalne zapalenie stawów stworzony przez chińską firma Triastek został dopuszczony do testów Stanach Zjednoczonych. Triastek wykorzystał strukturę o skomplikowanej geometrii wewnętrznej ażurowej bryły. Według producentów, ma to pozwolić precyzyjnie kontrolować i dostosowywać dawkowanie i czas uwalniania leku w organizmie.
W 2022 roku, lek na epilepsję o nazwie Spritam wyprodukowany przez firmę Aprecia został oficjalnie dopuszczony do użytku w USA. Według producentów, zaletą Spritam jest uzyskana w procesie druku 3D struktura z warstw proszku, pozwalająca na łatwiejszą absorpcję. To szczególnie ważne w przypadku leków na epilepsję, które zazwyczaj są trudne do połknięcia.
Z fabryki do miejsca leczenia
Drukowanie leków małymi partiami, dla konkretnego pacjenta, może przynieść duże korzyści w procesie leczenia.
W 2015 roku zespół FabRx udowodnił, że kształt tabletki ma wpływ na to, jak szybko jest przyswajana przez organizm. Okazuje się, że z wypróbowanych opcji najtrudniej rozpuszcza się walec, a najłatwiej wchłania się tabletka w kształcie… piramidki, ze względu na dodatkowe powierzchnie kontaktu z sokami żołądkowymi. Choć tabletki-piramidki mogłyby być trudne do połknięcia, inne kształty również mogą znaleźć swoje zastosowanie, na przykład w produkcji tabletek które z różnych względów powinny wchłaniać się wolniej i stopniowo uwalniać substancje aktywne. Druk 3D umożliwiłby przygotowanie leków o optymalnym działaniu dopasowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i jego organizmu.
Druk 3D pozwoliłby też tworzyć tabletki w ciekawych, zabawnych kształtach dla dzieci, na przykład w kształcie zwierzątek, by uprzyjemnić najmłodszym zażywanie leków. Z takimi rozwiązaniami eksperymentowali już naukowcy w University College London w 2015 roku, ale przeniesienie produkcji tabletek bliżej pacjenta, tak jak proponuje FabRx, pozwoli naprawdę wykorzystać możliwości personalizacji oferowane przez druk 3D.
Istotną zaletą leków drukowanych w 3D w miejscu leczenia byłaby możliwość precyzyjnego dostosowania dawki. To pozwoliłoby stworzyć leki dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta, biorąc pod uwagę np. jego wiek, wagę czy alergie, a także produkować wyspecjalizowane, eksperymentalne leki na poważne schorzenia.
Testy w szpitalach już za 5 lat
FabRx planuje, że pierwsze drukarki trafią do dużych szpitali już za niecałe 5 lat na tzw. próby in situ, czyli testy w miejscu przeznaczenia. Naukowcy przewidują, że do powszechnego użytku leki drukowane w 3d trafią w przeciągu 10 lat. Technologia wymaga dopracowania, aby zapewnić że proces druku nie wpłynie negatywnie na właściwości składników, a same maszyny będą zgodne z surowymi wymaganiami i standardami produkcji leków.
Przeszkody na drodze postępu - nie tylko po stronie prawnej
Dalsze testy i rozwój technologii to nie jedyne zadanie, które leży przed FabRx. Zanim drukarki 3D do produkcji leków zagoszczą na stałe w szpitalach, aptekach, a nawet domach, twórcy technologii będą musieli pokonać kilka dodatkowych przeszkód.
Po pierwsze, udowodnić rządom oraz władzom odpowiedzialnym za rejestrację leków i produktów medycznych że drukowanie tabletek jest bezpieczne, i że pozwala osiągnąć rezultaty niedostępne przy tradycyjnych metodach produkcji.
Po drugie, przekonać pacjentów do przyjmowania leków drukowanych w 3D. Obecnie wiele osób nadal nie jest zaznajomionych z technologią druku 3D, zasadami jej działania i możliwościami, a co za tym idzie, nie ma do niej zaufania.
Problemem są także koszty. Jak na razie, druk leków w 3D jest droższy niż tradycyjna produkcja. Alvaro Goyanes, dyrektor ds. rozwoju FabRx wierzy jednak, że zastosowanie technologii do produkcji personalizowanych leków okaże się na tyle ważną niszą, że rosnący popyt pozwoli obniżyć ceny.
Źródła
https://medicalfuturist.com/future-3d-printing-drugs-pharmacies-closer-think/
https://3dprintingindustry.com/news/triastek-receives-fda-ind-clearance-for-3d-printed-drug-to-treat-rheumatoid-arthritis-184159/
https://www.dailymail.co.uk/health/article-3125396/Don-t-like-pills-Just-turn-dinosaur-sweets.html