Protected Print Mode w Windows 11 - koniec ze sterownikami producentów drukarek
Aktualizacja Windows 11 24H2 zintegrowała Windows Protected Print - tryb chronionego drukowania. WPP ma chronić drukarki przed cyberatakami, ale pochopne włączenie tej funkcji może spowodować problemy z urządzeniem. Tłumaczymy, dlaczego Windows wprowadza WPP, jak sprawdzić, czy Twoja drukarka jest kompatybilna i czy na chwilę obecną warto korzystać z trybu chronionego drukowania w Windows 11.
Protected Print Mode w Windows 11 - koniec ze sterownikami producentów drukarek
To już oficjalne - do 2027 roku tryb chronionego drukowania systemu Windows zostanie włączony na stałe dla wszystkich użytkowników. Ta decyzja wpłynie zarówno na konsumentów, jak i producentów drukarek. Obecnie, funkcja chronionego drukowania (Windows Protected Print, ws. WPP) jest dostępna opcjonalnie, i domyślnie wyłączona. Każda drukarka z certyfikatem Mopria może funkcjonować w trybie WPP. Użytkownicy mogą włączyć tryb chronionego drukowania samodzielnie, ale czy to dobry pomysł? A może warto poczekać? Tłumaczymy.
Na czym polega tryb chronionego drukowania systemu Windows?
Tryb chronionego drukowania systemu Windows zakłada rezygnację ze sterowników drukarek od producenta oraz zewnętrznych dostawców usług druku na rzecz standaryzowanych sterowników opartych na Internet Print Protocol. IPP to bezpieczny, szyfrowany protokół komunikacji między drukarkami i urządzeniami, który umożliwia drukowanie zdalne, także między sieciami, na różnych systemach operacyjnych i platformach. Przez przejście na sterowniki IPP, Windows chce ujednolicić i uprościć środowisko drukowania i obsługę urządzeń, oraz wyeliminować konieczność samodzielnego zarządzania (szukania odpowiednich wersji plików, instalacji, aktualizacji) sterownikami druku. Po uruchomieniu trybu chronionego drukowania komputer będzie blokował instalację zewnętrznych sterowników drukarek. Sterowniki, które już są zainstalowane na komputerze zostaną wyłączone. Oprócz wygody, WPP ma zapewnić zwiększone bezpieczeństwo.
PrintNightmare - Sterowniki producentów drukarki jako luka w cyberbezpieczeństwie
Aby zrozumieć, dlaczego Windows zdecydował wprowadzić tryb chronionego drukowania dla wszystkich użytkowników, musimy cofnąć się o kilka lat. W czerwcu 2021 roku badacz do spraw cyberbezpieczeństwa, Zhiniang Peng, odkrył poważną lukę w zabezpieczeniach systemu Windows. Exploit bufora drukarki i funkcji drukowania zdalnego, określony mianem PrintNightmare, umożliwiał uzyskanie kontroli administratora nad drukarką i uruchomienie dowolnego kodu jako “sterownika drukarki”. Choć Windows wypuścił szereg łatek bezpieczeństwa, problem nie został rozwiązany w 100%. Idealnym rozwiązaniem ma być właśnie Windows Protected Print.
Tryb chronionego drukowania nie tylko wyłącza zewnętrzne sterowniki, ale także ogranicza uprawnienia bufora drukowania. Tym samym ma uniemożliwić ataki typu buffer overflow (przepełnienie bufora na stosie), które polegają na nadpisanie danych przez bufor do obszarów pamięci poza buforem i przejęcie kontroli nad systemem, kradzież danych czy eksploatowanie innych lub bezpieczeństwa.
Windows zapewnia, że włączenie WPP pozwala uzyskać najwyższy standard bezpieczeństwa i najlepsze możliwe doświadczenia w drukowaniu. Producent komputerów twierdzi, że większość nowoczesnych drukarek jest kompatybilna z funkcją chronionego drukowania. Warunkiem kompatybilności drukarki z WPP jest certyfikat Mopria, odpowiadający za druk z urządzeń przenośnych. Na stronie Windowsa nie znajdziemy jednak informacji, co stanie się jeśli włączymy WPP na nie kompatybilnej drukarce.
Czy warto włączyć tryb chronionego drukowania od razu?
W chwili publikacji tego artykułu (sierpień 2025), włączenie trybu chronionego drukowania może spowodować wiele niedogodności. Według marki Lexmark, rezygnacja ze sterowników producenta na obecnym etapie spowoduje zablokowanie zaawansowanych funkcji drukarek tej firmy, takich jak opcje wykańczania i kontrola gęstości tonera, oraz utratę dostępu do platformy sterowania drukiem w chmurze. Lexmark dodaje także, że włączenie WPP może zwiększyć zużycie tonera, a co za tym idzie, koszty drukowania.
Firma HP ostrzega, że przy korzystaniu z domyślnych sterowników Windows, wiele funkcji będzie niedostępnych, w tym wybór koloru, formatu i typu papieru, drukowanie dwustronne (dupleks) i zmiana rozdzielczości.
Firma Brother również przyznaje, że włączenie trybu chronionego drukowania może skutkować ograniczeniem funkcjonalności drukarek i aplikacji. Podobnych problemów z kompatybilnością możemy spodziewać się przy pracy z drukarkami innych firm. Co więcej, po wyłączeniu trybu chronionego drukowania sterowniki producenta nie zostaną przywrócone automatycznie - trzeba będzie je zainstalować ponownie. To z kolei może skutkować utratą ustawień i danych użytkownika. Dlaczego tak się dzieje?
Przez wiele lat, sterowniki producenta drukarki odpowiadały za funkcje urządzenia i łączność z komputerem i siecią. Producenci będą musieli wprowadzić nowe rozwiązania, które umożliwią korzystanie z pełnego zestawu funkcji drukarki po przejściu na standaryzowane sterowniki oparte na Internet Print Protocol, co zakłada Windows. Wprowadzenie tak gruntownych zmian będzie wymagało czasu, dlatego jak na razie nie polecamy włączania funkcji Windows Protected Print.
Zmiany nadejdą do 2027 roku
W 2027 roku tryb chronionego drukowania zostanie wprowadzony na stałe do systemu Windows i nie będzie można już wyłączyć tej funkcji. Dostawcy drukarek mają więc ok. 2 lata, aby wprowadzić niezbędne zmiany w komunikacji urządzeń z systemem Windows. Niewykluczone, że niektóre firmy wdrożą nowe rozwiązania wcześniej - Lexmark zapowiada, że urządzenia firmy będą w pełni kompatybilne z Protected Print w drugim kwartale 2025 roku.
Do tego czasu, radzimy chronić swoją drukarkę za pomocą antywirusa i firewalla, oraz postępować według naszych rad odnośnie cyberbezpieczeństwa drukarki.
Co ze starymi drukarkami?
Czujni czytelnicy zauważyli zapewne problem - wiele drukarek, które nadal pozostaje w użyciu w naszych domach, biurach czy instytucjach publicznych nie ma certyfikatu Mopria. Ta funkcja, która pozwala drukować z urządzeń przenośnych bez dodatkowych sterowników, jest wymagana do kompatybilności z trybem chronionego drukowania. Do Mopria Alliance należy większość producentów drukarek a nowe modele mają funkcję Mopria w standardzie. Starsze urządzenia często jednak nie posiadają certyfikatu Mopria. Co stanie się, jeśli korzystamy z takiej drukarki i włączymy na komputerze Windows Protected Print?
Mamy złe wieści - według doniesień marki Papercut, produkującej zewnętrzne oprogramowanie do zarządzania drukiem, po włączeniu WPP drukarki bez certyfikatu Mopria staną się “niewidoczne” dla komputera. Czy właściciele starszych drukarek będą zmuszeni wymieniać swoje urządzenia?
Trudno powiedzieć. Jak na razie, problemy z kompatybilnością z WPP nie są szeroko znane w środowisku użytkowników drukarek. Możemy się jednak spodziewać, że kiedy znaczna część drukarek w naszych miejscach pracy przestanie działać, spowoduje to kontrowersję i sprzeciw konsumentów. Wiele zależy od tego, jak duży będzie odzew klientów i jak zareagują producenci drukarek i Windows. Choć, jak tłumaczyliśmy na naszym blogu, certyfikatu Mopria nie można dodać do drukarki, która nie została wyposażona w tę funkcjonalność od nowości, niewykluczone, że do 2027 roku pojawi się inne rozwiązanie, które pozwoli nadal drukować na starszych urządzeniach.
Jeśli Twoja drukarka nie widnieje na liście urządzeń certyfikowanych przez Mopria (co możesz sprawdzić tutaj), nie włączaj trybu chronionego drukowania Windows i poczekaj na dalsze komunikaty od Twojego dostawcy drukarki.
Źródła:
https://support.lexmark.com/pl_pl/drivers-downloads/microsoft-windows-protected-print-mode.html
https://support.hp.com/pl-pl/document/ish_7132703-7161872-16
https://www.papercut.com/blog/print_basics/windows-print-nightmare-explained/